XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 15-03-2017

Galante stijl

betekenis & definitie

Galante stijl is de 18e-eeuwse rococo in de muziek, die in de empfindsame stil een specifiek Duitse pendant had. Als reactie op de strenge en veeleisende contrapuntische stijl van de late barok ontstond in de vroege 18e eeuw in heel Europa een voorliefde voor instrumentale muziek van een lichter verteerbare substantie: een melodie met begeleiding en een simpele harmonische structuur. Deze stijl werd al in diezelfde tijd de 'galante stijl' genoemd, en de aanduiding 'galant' kwam voor in titels van allerlei kunstwerken: Fêtes galantes (een door Watteau in de schilderkunst geïntroduceerd genre), Les lndes galantes (Rameau, 1735), L'Europe galante (Campra, 1697).

De kern van de beweging was misschien wel een generatieconflict, een zich afzetten tegen de grote figuren van de barok. In Duitsland waren het de zonen van J.S. Bach, met C.P.E. Bach als belangrijkste voorop, in Frankrijk o.a. Rameau en in Italië o.a. Domenico Scarlatti.

De galante stijl had niet alleen betrekking op muziek of beeldende kunst, maar was ook een levenswijze. 'Galant zijn betekent in het algemeen dat men probeert te behagen,' schreef Voltaire. En C.P.E. Bach werd door een tijdgenoot aldus geportretteerd: 'Hij was heel anders dan zijn vader. Hij paste perfect in zijn tijd een hoveling met gepolijste manieren, meer geestig dan gelovig, meer zacht in de omgang dan oprecht, meer briljant dan diep, [...].' Of de auteur van deze beschrijving, Caesar Saerchinger, gelijk had of niet, we kunnen het niet beoordelen. Maar wel kunnen we aannemen dat vader en zoon hun werk bestemden voor verschillende 'doelgroepen'. Terwijl de vader in feite alles schreef voor één uiteindelijke luisteraar (God), bediende de zoon, net als zijn generatiegenoten, de beschaafde adellijke luisteraars en musici van zijn tijd.