Frank Vincent Zappa (Baltimore, 1940-Los Angeles, 1993) was een Amerikaanse componist, gitarist en bandleider. Zijn muziek is een genre op zich dat hij ruim 25 jaar lang tegen alle verwachtingspatronen liet indruisen. Blues, rock en jazz inspireerden hem evenzeer als pulpmuziek, zweetvoeten, hamburgers en 'moderne klassieken', waaronder Varèse, Stravinski en lves. Daarnaast maakte hijook theatrale podiumfratsen onderdeel van zijn composities.
De uiteenlopende invloeden hield hij bijeen met een dwingend, perfectionistisch artistiek ego en met humor. Het leeuwendeel van zijn oeuvre voerde hij uit met rockbezettingen, maar die muziek is inclusief de improvisaties van de bandleden en de publieksparticipatie even streng gestructureerd als zijn stukken voor symfonieorkest en kamerensembles zijn . Tegelijkertijd bleek zijn oeuvre ook weer bijzonder flexibel: hij herschiep zijn composities al naargelang de omstandigheden, en beschouwde geen enkele versie als definitief.
Zappa liet zijn bands doen wat men verwachtte van een 'klassiek' orkest en implanteerde popelementen in klassieke bezettingen soms, zoals bij het operaachtige 200 Motels, met een schandaal als gevolg. Niet alleen de gevestigde orde, maar ook de popcultuur flowerpower, drugsgebruik, de hitlijstencommercie voorzag hij van satirische noten. Op alle fronten probeerde Zappa alertheid te mobiliseren,in zijn cultuurkritische teksten én in het muzikale verloop. Een dansbare regelmaat of een hypnotiserende groove hoefde je van hem niet te verwachten; complexe ritmische patronen en 'verstorende' interventies wel.
Vanaf zijn plaatdebuut Freak Out! (1966) tot halverwege de jaren '70 opereerde hij onder de bandnaam Mothers of lnvention, waarachter verschillende lineups schuilgingen. In die periode vormde de hectiek van 'touring in America' vaak het hoofdthema, vertolkt in semi-autobiografische songs; in de luwte daarvan ontstonden meesterlijke studioplaten als Apostrophe' en Overnite Sensation. Later verschoof het accent naar politieke kwesties (als kruisridder voor de vrije meningsuiting overwoog Zappa zelfs de kandidatuur voor het presidentschap). Een onderwerp dat door de jaren heen fier overeind bleef was seks en niet liefde, want Zappa was een overtuigd antiromanticus. Dat blijkt ook uit zijn tekstloze composities : de ratio regeert, chaos is een georganiseerd begrip.
Met composities voor synclavier een veredelde sequencer/synthesizer pareerde hij vanaf 1985 de menselijke beperkingen van muzikanten. Uiteindelijke stopte hij zelfs definitief met bandoptredens en vertrouwde hij zijn veeleisende stukken liever toe aan doorgewinterde nieuwe-muziekensembles. Sommige kwaliteiten van zijn werk vielen weg bij zijn dood.'Maar',stelde ex-'Mother'George Duke,'als je het in Zappa's geest uitvoert kun je aardig in de buurt komen.'
Oeuvre
Ruim 50 originele albums (vele daarvan dubbelalbums). In zijn nalatenschap bevindt zich een onbekende hoeveelheid onuitgebracht materiaal. [Me]
