Elizabethaanse muziek is Engelse renaissancemuziek uit de regeringsperiode van Elizabeth I (1558-1603), waarin de levendigheid en charme voor een belangrijk deel werden bepaald door de wisselwerking tussen 'kunstmuziek' en 'populaire muziek'.
Elizabeth, laatste vorst uit het huis Tudor, was een beschaafde en eigengereide dame die als kind o.a. les had gehad van de Italiaanse erudiet Baldassare Castiglione, schrijver van het beroemde 'Libro del cortegiano' ('Handboek van de hoveling'). Zij zorgde ervoor dat Engeland een periode van economische bloei beleefde, en gaf haar leven lang blijk van belangstelling voor kunst in het algemeen en muziek in het bijzonder. Zelf speelde zij virginaal en luit, naar het schijnt. De late 16e eeuw was niet alleen de tijd van Shakespeare, maar ook van musici als Tallis, Byrd, Morley, Gibbons, Dowland en Bull. Hun sobere religieuze muziek stond in het teken van de protestante kerk, door Elizabeth ingevoerd als de officiële kerk. Maar uitbundig en speels was de muziek voor huiselijk gebruik zoals de catch, een soort canon op vaak ondeugende teksten, de ayre ofwel liederen met luitbegeleiding, het Italiaans georiënteerde madrigaal, de instrumentale 'fancy's', fantasieën geïnspireerd door de Italiaanse fantasia, en de overdadig versierde muziek voor het virginaal (een 'damesklavecimbel'), waarvan een groot aantal belangrijke composities werd verzameld in het Fitzwilliam Virginal Book. Vanwege de vele virginaalcomposities werden dezelfde componisten ook virginalisten genoemd.
