XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 21-03-2017

Carl Maria von Weber

betekenis & definitie

Carl Maria von Weber (Eutin 1786-Londen 1826) was een Duitse componist die vanuit het klassieke idioom een enorme sprong maakte in de richting van de romantiek. Het fantastische en de liefde voor de wereld van Duitse sprookjes en volksliederen waren de basis voor zijn romantische composities. Hij liet een omvangrijk oeuvre na in alle mogelijke genres, maar zijn belangrijkste werk was de opera Der Freischütz (1821) waarmee hij de schepper werd van de Duitse romantische opera.

Als zoon van de manager van een rondreizende theatergroep kreeg Weber het gevoel voor theater letterlijk met de paplepel ingegoten. In Salzburg leerde hij van Michael Haydn (broer van Joseph) fuga's schrijven, en in München componeerde hij onder de hoede van hoforganist Kalcher op zijn twaalfde zijn eerste opera. Tussen de bedrijven door ontwikkelde hij zich voornamelijk op eigen kracht tot een virtuoos pianist, en hij zou later stukken schrijven waarin zijn briljante pianotechniek kon schitteren, zoals Aufforderung zum Tanze (1819). Zijn belangrijkste leraar was Abbé Vogler die hem in Wenen leerde kleurrijk te instrumenteren . Bovendien verzamelde Vogler volksmelodieën uit allerlei landen, en daarmee inspireerde hij zijn leerling o.a. tot het schrijven van de patriottische liederen en koren Leyer und Schwert (1814). Vanaf 1814 begon voor Weber een wervelend bestaan, waarbij hij rondtrok als dirigent, pianist en componist. Vele vriendschappen ontstonden, o.a. met componist Jakob Meyerbeer, klarinettist Heinrich Bärmann voor wie hij verschillende verrukkelijke solostukken schreef (o.a. twee Klarinetconcerten), en met zangeres Caroline Brandt die later zijn vrouw werd. In 1813 landde Weber in Praag waar hij drie jaar lang het Nostitz Theater leidde. Zijn belangrijkste jaren waren echter die in Dresden; hier leidde hij vanaf 1817 tot zijn dood de Duitse opera, in concurrentie met de Italiaanse opera. Het nieuwe instituut moest vooral het gevoel van nationale trots versterken na een periode waarin Europa vanuit Frankrijk was bedreigd door Napoleon. In die situatie ontstonden Webers belangrijkste werken: Der Freischütz (1821) en Ewyanthe (1823). Der Freischütz was gebaseerd op een oude volkssage over het goede dat het kwaad overwint .

Oeuvre
10 opera's; toneelmuziek; 26 cantates; koorwerken; ca. 80 liederen; ca. 10 kamermuziekwerken; werken voor piano tweeen vierhandig; muziekkritieken en artikelen.