De laatste jaren vindt steeds vaker concentratie, of samenvoeging, van bedrijven plaats. Oorzaken kunnen zijn:
-de snelle ontwikkeling van de techniek;
-de toegenomen concurrentie uit het buitenland, bijvoorbeeld door de tot standkoming van de EG.
Vormen van concentratie zijn fusies, overnamen of kartelvorming.
Bij een fusie vormen twee of meer gelijkwaardige bedrijven een geheel nieuw bedrijf. Voorbeelden: AMRO-bank en AKZO.
Bij een overname neemt een groot bedrijf een kleiner bedrijf over. V&D heeft nogal wat kleinere bedrijven opgekocht.
Een kartel is een overeenkomst tussen zelfstandige bedrijven met het doel de onderlinge concurrentie te regelen en concurrentie van derden te bemoeilijken. Een kartel moet goedgekeurd worden door de minister van Economische Zaken. Hij kan de goedkeuring weigeren als machtsmisbruik dreigt. Na goedkeuring wordt de overeenkomst ingeschreven in het kartelregister. Dit register is geheim met het oog op de concurrentie. Mocht er toch machtsmisbruik voorkomen, dan kan de minister de overeenkomst schorsen, openbaar maken en algemeen bindend verklaren.
Voordelen van schaalvergroting zijn:
1. Vergroting van de invloed op de afzetmarkt, waardoor de concurrentiepositie wordt verstevigd.
2. De banken zijn eerder bereid krediet te verschaffen.
3. Door een betere arbeidsverdeling kan er efficiënter en dus goedkoper gewerkt worden.
4. Er is meer geld voor research beschikbaar.
Nadelen van schaalvergroting zijn:
1. Door een grotere bureaucratie kan het moeilijk zijn snel beslissingen te nemen. Dit uit zich in een gebrek aan slagvaardigheid.
2. Doordat de afstand tussen de leiding van het bedrijf en het uitvoerend personeel groter is geworden, kunnen er gemakkelijker misverstanden en spanningen optreden.
3. Soms gaat schaalvergroting gepaard met een ver doorgevoerde arbeidsverdeling. Dit leidt tot eentonig werk, wat ziekteverzuim in de hand werkt. Bovendien heeft de werknemer te weinig ‘feeling’ met het totale produktieproces.
