Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Zwaarmoedigheid

betekenis & definitie

is een der meest voorkomende en bij de zwaardere vormen een der ergste uitingen van vsch. psychische stoornissen. Z. komt o. a. voor

1° als begin-verschijnsel van sommige hersenziekten en psychosen, bijv. bij de ➝ dementia paralytica;
2° als meest karakteristiek verschijnsel van de depressieve phase der ➝ manisch-depressieve psychose;
3° bij vele vormen van neurosen en psychopathieën.

De lijder aan z. voelt zich ongelukkig, heeft geen plezier meer aan dingen en gebeurtenissen, die hem anders wel vreugde bereidden, ziet alles somber en donker in, voelt zich slecht en minderwaardig en beschuldigt zich van vergrijpen, die uiterst gering zijn of die niet als vergrijpen kunnen beschouwd worden, heeft geen lust en energie meer om het dagelijksche werk te doen, wat dan weer een nieuwe bron van zelfbeschuldigingen wordt, etc. Bij ernstige z. is er steeds het gevaar van zelfmoord. De behandeling zal zeer verschillend zijn al naar den aard van het geval. Sommige behandelingsmethoden zijn medisch-biologisch, andere zijn psychisch en dikwijls zal men deze kunnen combineeren.

v. d. Sterren.

Moraal. Volgens de H. Teresia is z. een der ernstigste belemmeringen in het streven naar volmaaktheid en voor haar het zwaarste beletsel voor de intrede in het klooster. Zij erkent, dat een natuurlijke aanleg of ziekte tot z. kan leiden, maar ziet daarin een aanwijzing, dat in dat geval geen roeping tot het kloosterleven bestaat. Blij bewustzijn van Gods uitverkiezing en kinderlijk vertrouwen in Gods goedheid en hulp, met tot vrucht volledige overgave aan God, beschouwt zij, en vele andere geestelijke schrijvers met haar, o.a. de Z. Ruusbroec, als eerste voorwaarde voor een geestelijk leven, terwijl opwekking daartoe en voortdurende oefening daarin als het meest doeltreffende middel wordt beschouwd om dit groote beletsel van het geestelijk leven te vermijden en waar het bestaat, zooveel mogelijk van zijn kracht en invloed te berooven. Brandsma.