(Ned. recht). Vlg. art. 1390 B.W. is z. aanwezig, wanneer iemand vrijwillig en zonder daartoe last te hebben bekomen, eens anders zaak behartigt.
Onder zaak is daarbij te verstaan één of meerdere vermogensrechtelijke belangen. Het behartigen kan zoowel door ➝ rechtshandelingen, als door feitelijke handelingen geschieden.
Een voorbeeld van dit laatste is een operatie, door een chirurg bij een bewusteloos slachtoffer van een verkeersongeval verricht. Hij, die begonnen is, eens anders zaak waar te nemen, is verplicht die waarneming op behoorlijke wijze ten einde te brengen.
Daartegenover is hij, wiens zaak behoorlijk is waargenomen, verplicht de verbintenissen, door den ander in zijn naam aangegaan, na te komen, hem schadeloos te stellen voor de door hem aangegane verbintenissen en hem de nuttige en noodzakelijke uitgaven te vergoeden. De zaakwaarnemer heeft echter geen recht op loon.
De z. wordt geregeld in de art. 1390-1394 van het B.W. v. d. Kamp.(Belg. recht) De art. 1372-1375 Belg. B.W. passen, met betrekking tot de z., dezelfde beginselen toe als die voor Ned. vermeld.
Sommige rechtbanken aarzelen echter niet om aan den zaakwaarnemer, ten laste van dengene wiens zaak waargenomen werd, een schadevergoeding toe te kennen, zelfs indien hij onder zekere omstandigheden in zijn poging om dit behoorlijk te doen, niet geslaagd is; indien de zaakwaarnemer bijv. zelf gekwetst of gedood werd bij gelegenheid van een poging om een ongeval te voorkomen, en waarin hij niet geslaagd is. Andere rechtbanken integendeel, die toepassing moeten maken van de principes der z., weigeren aan het slachtoffer, dat vruchteloos een ongeval heeft willen voorkomen, elk recht op schadevergoeding buiten overeenkomst; omdat zijn optreden aldus geen nuttig gevolg gehad heeft. Kluyskens.
