of object (philol.). In het zinsverband zijn de voornaamste elementen het onderwerp en het gezegde. Is behalve het onderwerp nog iemand of iets anders, door een zelfstandig naamwoord of voornaamwoord uitgedrukt, betrokken bij datgene, wat door het grammatisch gezegde wordt uitgedrukt, dan noemt men dit het voorwerp. We maken onderscheid tusschen lijdend, meewerkend en oorzakelijk v.
Het lijdend v. is het nauwst als aanvulling bij het gezegde betrokken, en ondergaat soms de handeling door dat gezegde uitgedrukt. Vandaar de naam. Het is te herkennen doordat het onderwerp kan worden van een lijdenden zin, bijv. hij riep mij, ik werd door hem geroepen. Het meewerkend v., ook wel indirect v. genoemd, is niet zoo direct bij het gezegde betrokken als het lijdend v., heeft soms belang bij de handeling van het gezegde, en is te herkennen, doordat men er het voorzetsel „aan” voor kan plaatsen, bijv. ik gaf den chauffeur een fooi.
Het oorzakelijk v., ook wel voorzetselvoorwerp genoemd, is soms aanleiding tot de handeling van het gezegde, maar is eigenlijk een woord, dat een vaste verbinding met het werkwoord heeft aangegaan, waardoor het daarmee tot een constructie is samengegroeid, die één begrip uitdrukt; bijv. ik verlaat mij op je.
