(Lat.) = aan de stad (Rome) en de (heele) wereld. Tegenwoordig naam voor den plechtigen zegen, die de paus op het hoogfeest van Paschen (tijdens het H. Jaar of bij jubilé’s) vanaf de loggia van den St. Pieter geeft, en die behalve voor de daar verzamelde menigte ook bedoeld is voor alle geloovigen.
Vroeger ook gegeven vanaf deze plaats op Witten Donderdag en op het feest van de H.H. Petrus en Paulus, in de Kerk van St. Jan van Lateranen op Hemelvaartsdag en in de St. Maria Maggiore op den feestdag van O.
L. Vrouw Tenhemelopneming en ook bij de pauskroning. Na de bezetting van Rome (1870) is dit gebruik geschorst, maar Pius XI heeft het dadelijk na zijn keuze weer hersteld, om daarmee a.h.w. een begin te maken met de verzoening tusschen Quirinaal en Vaticaan. De samenkoppeling urbi et orbi vindt men al bij Ovidius, Fast. 2,684; meer als antithese bij Cicero, Cat. 1,4,9 en Corn.
Epos, Atticus, 20,5.
Vgl. Mabillon, Mus. Italic. (Parijs 1689, 2,221 vlg.).C. Brouwer.
