Het staat vast, dat Ü. als slagwoord reeds vóór Nietzsche meermalen is gebezigd. We wijzen op Homerus’ Ilias 4,176 en Odyss. o.a. 2,266; Seneca, Ep.7,2,3;Hesiodus, Theogonia 995. De voorn. en vroegste bewijsplaats uit den nieuweren tijd schijnt te zijn: Herm. Rab O.P., die Ü. en „übermenschliche Engel” op ironische wijze in een brief van 1527 aan een Luthersch-gezinde zuster naast elkaar plaatst (Fortgesetzte Samml. von alten u. neuen theol.
Sachen, Leipzig 1721, blz. 704). De geniale taalschepper Nietzsche heeft aan dit woord den meest praegnanten zin gegeven, nl. van een hooger type mensch dan de doorsnee is, door wilskracht, geesteskracht, dieper genieter van het levensgenot, die aan de normale beperkingen ontsnappen mag (Verz. Werken 6,13). Vgl. ➝ Umwertung aller Werte.Lit.: R. M. Meijer (in Zschr. f. dt. Wortforschung dl. I en II, 1901-’2).
