(Oorsprong) Het eerste tuchthuis in Ned. werd opgericht te Amsterdam (Heiligeweg, op de plaats van de huidige overdekte zweminrichting) in 1595, voor dieven, deugnieten en leegloopers. Het had ten doel, de daar opgeslotenen door arbeid en godsdienst tot een behoorlijk leven in de maatschappij op te leiden. Naar het voornaamste werk, raspen van hout, werd het ook wel Rasphuis genoemd. Eenige jaren later werd voor vrouwen een dergelijke inrichting gesticht, het ➝ Spinhuis.
Het Amsterdamsche t. werd het voorbeeld voor vele dergelijke inrichtingen in de Nederlanden, Duitschland, enz. Het legde den grondslag voor het huidige met arbeid en onderricht verbonden gevangeniswezen.De straf van t. is in het Ned. Strafrecht verdwenen sinds de invoering van het huidige W. v. S. (1886). Deze straf had een duur van ten minste 5 en ten hoogste 25 jaren. Thans kent de wet alleen de (zwaardere) gevangenisstraf en de (lichtere) hechtenis. Gevangenisstraf van boven 5 jaren wordt in den regel in Leeuwarden ondergaan.
Ook in België is deze straf opgeheven. Vgl. ➝ Gevangeniswezen. Pompe.
