1° (muziek) (tijdmaat), de aanduiding van snelheid en karakter bij een muziekstuk, bijv. largo, adagio, andante, allegro, presto, enz. ➝ Metronoom.
2° (Psychotechn.). Arbeidstempo is het tempo, waarin gewerkt wordt. Hierin doen zich wisselingen voor zoowel bij de menschen onderling als bij elken mensch afzonderlijk. Het is afhankelijk van het innerlijk t., zoodat alle werkzaamheden met een bepaalde snelheid worden verricht. Bij een zelfden persoon kunnen de schommelingen groot of klein zijn, afhankelijk van de geaardheid van den persoon, of van de omstandigheden. Men is zich met de studie van het arbeidstempo gaan bezighouden, sedert in de moderne industrie arbeiders, in groepsverband werkend, verplicht zijn een constant t. aan te houden; eveneens sedert bij de machinale productie het t. wordt bepaald door de machines in plaats van door de arbeiders. Het dwingende element van het t. aldus opgelegd door het groepsverband of door de machines blijkt bij velen psychische storingen te verwekken. Men heeft getracht aan deze bezwaren tegemoet te komen, o.a. door de normale dag- en weekschommelingen, die dus bij alle menschen gelijk zijn, over te brengen in het t. van de groep of van de machine; tevens door het inlasschen van rusttijden en door het zoo noodig vergrooten van de afzonderlijke deelhandelingen.
de Quay.
