Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Saargebied

betekenis & definitie

Gedeelte van Duitschland langs de rivier de Saar (IX 576 B4). Behoorde vóór den Wereldoorlog deels tot de Rijnprovincie, deels tot Beieren.

Opp. 1 921 km2. Het S. is een heuvelland met breede dalen, opgebouwd in het Carboon.

In het W. ligt een uitlooper van den Hunsrück, door een breukveld gescheiden van het bergland van de Rijnpalts in het O. van het gebied. In liet breukveld liggen in het N.

Rothegendes en eruptieve gesteenten, in het Z. Carboon.

Hoogste punt is de Schaumberg (571 m). Het N. deel van het S. behoort tot het stroomgebied van de Nahe, het Z. deel tot dat van de Saar. 8. heeft nog een zeeklimaat (neerslag ruim 800 mm).

Het gebied ligt in de regenschaduw van den Hunsrück. Gem. jaartemp. 8,5°C.Het S. telt ca. 850.000 inw. (Duitsch sprekend; 70% Kath.; rest vnl. Prot.). Er is weinig landbouw (754 ha); 30% van den bodem is met bosch bedekt. Mijnbouw (ca. 60 000 arb.) en industrie (ca. 34 000 arb.) vormen de hoofdmiddelen van bestaan. Kolenopbrengst in 1929: 13,6 millioen ton. Ontginning vnl. tusschen Neunkirchen en de Saar.

Er zijn 28 hoogovens. Per jaar wordt bijna 2 ½ millioen ton ruw staal en ruw ijzer verwerkt. Verder chemische industrie (teer), hout- en leernijverheid. Centra: Saarbrücken en Neunkirchen, verder Volklingen, Homburg en Dillingen; glasindustrie in St. Ingbert. Saarbrücken is centrum van het scheepvaartverkeer; het Saarkolenkanaal verbindt deze stad met het Marne-Rijnkanaal. Hikewessel.

Ontruiming van het S. Door het Verdrag van Versaiiles werd het bestuur van het gebied toevertrouwd aan den Volkenbond; voorzien werd dat na 15 jaar een referendum zou plaats grijpen over

1° Het behoud van de bestaande bestuurstoestanden;
2° De inlijving bij Frankrijk of
3° De inlijving bij Duitschland.

Het referendum van 13 Jan. 1936 leverde een 90% meerderheid voor de inlijving bij Duitschland.

Lit. : Katsch, Regierung u. Volksvertretung im S. (1930); H. Rothfels, Selbstbestimmungsrecht n. Saarabstimmung (in: Berliner Monatshefte, Jan 1935) ; H. E. Enthoven, Aan den vooravond van het Saarplebisciet (1935). Cosemans.