Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-10-2019

Revisionisme

betekenis & definitie

Naam eener beweging onder de socialisten, waarbij op verwerping van het doctrinaire der marxistische theorieën en op herziening van het Erfurter Program wordt aangedrongen. De naam is afkomstig van het werk van Alfred Nossig: Revision des Sozialismus (1901).

De wetenschappelijke uiteenzetting leverde ➝ Bernstein in een reeks artikelen in het tijdschrift: Die Neue Zeit (1896) en in zijn boek: Die Voraussetzungen des Sozialismus und die Aufgabe der Sozialdemokratie (1899). Later stichtte hij het tijdschrift: Sozialistische Monatshefte.

De revisionisten bleven zich op Marx beroepen, doch zij waren tegen de direct revolutionnaire en vóór de parlementaire actie. In Ned. ging de S.D.A.P. sterk in revisionistische richting, hetgeen leidde tot uitstooting van Wijnkoop, Ceton en van Ravesteijn.

In andere landen waren o.a. voorstanders van het revisionisme: in Frankrijk Jaurès, in Italië Turati en Bissolati, in België Anseele.Lit.: Diepenhorst, Leerb. v. d. Economie (I 1934); Aengenent, Leerb. d. Sociologie (1931). Borret.