1° Arrondissements hoofdstad in het Fr. dept. Marne (XI 96 F2), op 83 m boven den zeespiegel gelegen in een ruime vlakte, beplant met druiven (Champagne).
Ca. 115 000 inw. Aartsbisschopszetel.
Talrijke onderwijsinstellingen en musea. Sterke vesting, militair vliegveld.
Rondom de oude stad liggen de nieuwe industriewijken. In de eerste plaats is er fabricage van champagnewijn, daarnaast vanbiscuits, textiel, schoenen, linoleum en parfums. R. is een belangrijk verkeerscentrum.
Lit.: M. Legrand, R. (1932).
Bezienswaardigheden. Het voornaamste monument is de kathedraal Notre Dame, een hoofdmonument uit den bloeitijd der Gotiek, begonnen in 1211 (zie afb. 4 op de pl. t/o kol. 112 in dl. XI en afb. 1 op de pl. t/o kol. 177 in dl. XII). Door alle eeuwen heen is er aan gewerkt en is ze uitgebreid, met behoud van den oorspronkelijken opzet (bijv. koorbalustrade van Viollet le Duc van 1865). In den Wereldoorlog verwoest, daarna met groote zorg weder opgebouwd en hersteld.
Het is een driebeukige kruis-basilica met twee West-torens. Het dwarsschip is ook driebeukig, het koor daarentegen vijfbeukig. Verder vallen te vermelden: de abdijkerk St. Rémy, een Romaansch monument (begin 11e e.), later Gotisch verbouwd (1170 vlg.); de kerk St. Jacques (1190 begonnen, later sterk verbouwd); het aartsbisschoppelijk paleis, bezuiden de kathedraal.
Geschiedenis. Reims (Lat.: Durocortorum Remorum) was oorspr. de hoofdstad der ➝ Remiërs. Had veel te lijden van de invallen der Barbaren, vnl. van de Wandalen (406) en van de Hunnen. Clovis werd te R. in 496 door den H. Remigius gedoopt. Later werden er de koningen van Frankrijk gezalfd en gekroond.
De stad werd al vroeg een cultureel centrum van groote beteekenis. Een univ. werd er in 1547 door paus Paulus III opgericht. Gedurende den Wereldoorlog werd R. van 4 tot 12 September 1914 door de Duitsche legers bezet. Stad en kathedraal hadden onder de herhaalde beschietingen veel te lijden. R. is de vaderstad van den H. Joannes Baptista de la Salie.
2° Bisdom, later aartsbisdom (dioecesis Rhemensis); heeft vier suffragaan-bisdommen: Soissons, Châlons-sur-Mame, Beauvais en Amiens; het telt 40 dekanaten, 370 parochiën en ca. 500 000 zielen. Grootseminarie te Reims, klein-seminariën te R. en te Charleville. R. werd als bisdom op het einde der 3e e. gesticht. De H.H. Sixtus en Sinicius worden als de eerste bisschoppen vermeld. Wanneer R. tot aartsbisdom werd verheven, is niet met zekerheid bekend. Het was dit reeds ten tijde van Turpinus en van Hincmar. In de 10e e. was R. het voornaamste bisdom van het rijk. Het grootste gedeelte van België stond onder jurisdictie van zijn bisschop. In 1589 moest het een gedeelte van zijn gebied afstaan aan het nieuw opgerichte aartsbisdom Kamerijk. De Fr. Revolutie schafte het bisdom R. af; het werd echter in 1821 bij de nieuwe kerkelijke indeeling van Frankrijk als aartsbisdom hersteld.
Voornaamste bisschoppen: H. Remigius, H. Nivardus, Hincmar, kardinaal Willem I van Champagne (1176-1202), die van paus Alexander III het exclusief voorrecht voor de aartsbisschoppen van R. bekwam om de koningen van Frankrijk te zalven. Vele kerkelijke conciliën werden te R. gehouden.
Lit.: Gallia christiana (Parijs 1715-1865); La France catholique; annuaire du Clergé et des oeuvres (Parijs).
