1° (natuurk.) in het algemeen de rondgaande beweging van de as van wenteling van een wentelend lichaam, dat aan een of meer uitwendige krachten onderworpen is. De as beschrijft dan een cirkelkegel, praecessiekegel, met eenparige snelheid, als de snelheid der wenteling eveneens eenparig is.
Men kan het verschijnsel reeds bij een gewonen draaienden tol waarnemen, wanneer de draaiingssnelheid geringer wordt of indien de tol van den aanvang af niet goed verticaal is „neergezet”. Het verschijnsel der p. is van groot belang bij het bepalen der bewegingen van hemellichamen.Lit. : Geiger en Scheel, Handb. der Physik (V 1927): Grimsehl, Lehrb. der Physik (I 1929). A. Mulder.
2° (Sterrenk.) De aantrekking van de maan en de zon op den eenigszins afgeplatten aardbol veroorzaakt een p. van de draaiingsas der aarde. Deze beschrijft nl. een kegel, met een opening van 47° om de pool van de ecliptica. Een omloop duurt ong. 26 000 jaar. De invloed van de maan op de p. is de grootste, omdat deze het dichtste bij staat, maar de zon draagt er ook nog belangrijk toe bij.
Een gevolg van de p. is een geleidelijke verandering van de rechte-klimming en declinatie der sterren. Een der snijpunten van aequator en ecliptica lag oudtijds in het sterrenbeeld Ram en dit punt werd daarom punt Ram genoemd. Tegenwoordig ligt dit punt ten gevolge van de p. in het sterrenbeeld Visschen, maar het heet nog steeds punt Ram. Evenzoo zijn ook de andere teekens van den Dierenriem t.o.v. de gelijknamige sterrenbeelden verschoven. Zie ook ➝ Poolster. De p. is reeds door Hipparchus (190-125 v.
Chr.) uit vergelijkingen van oude en nieuwe sterplaatsen ontdekt. P. Bruna.
