Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-10-2019

Poenitentiarius

betekenis & definitie

In het algemeen: →boetepriester, priester, die de opdracht en de volmacht heeft in de biecht de zonden te vergeven, vooral de aan bepaalde personen voorbehouden zonden, bijv. in de kapittels de kanunnik-penitencier, die in ieder kathedraalkapittel moet en in de collegiaalkapittels kan aangesteld worden. De kanunnik-penitencier der kathedraal heeft voor het inwendig rechtsgebied dezelfde macht als de bisschop en moet daarom op bepaalde tijden in de kathedraal beschikbaar zijn.

Hij kan in het diocees geen post bekleeden, waaraan uitwendige rechtsmacht verbonden is. Zie C.I.C. can. 398, 399, 401.In het bijzonder: de p. maior, kardinaal, die aan het hoofd staat der →Poenitentiaria te Rome en in gewetenszaken alle volmachten heeft (ontslag van sommige excommunicaties en schending van sommige eeden, bijv. H. Officie, pauskeuze, is alléén voorbehouden aan den paus). Hij geeft den stervenden paus de laatste absolutie en den aflaat in het uur des doods. Wordt op plechtige wijze in Sint Pieter geïnstalleerd. In de Goede Week houdt hij met de prelaten van de Penitentiarie in de basilieken van St.

Pieter, St. Jan en Maria de Meerdere openlijk zitting tot het hooren van biechten; feitelijk komt het hierop neer, dat de geloovigen en priesters, voor hem geknield, met een stokje worden aangeraakt en daardoor een aflaat verdienen.