Pseudoniem van Jos. Perelmann, Russisch en Jiddisch dichter; * 1878 te Bielystok.
D. is schrijver van weeke, donkere, sterk erotische epiek en expressionistisch tooneelwerk. Vooral zijn kinderfiguren, vroege lijdertjes door het onverstand der volwassenen, sloegen in.
Zijn levensvisie staat tusschen Maeterlinck en Tsjechow in. Zijn werk is doorgaans verboden lectuur.Voorn. werken: Het verhaal van den kapitein (1892); Aarde bloeit (1908); De jongen Wlas (1910); Wind vangen (1912). Drama’s: Nju (het noodlot der polygamie, 1914); De laatste geliefde (1922). Baur Dymphna Heilige, patroonheilige der krankzinnigen. Volgens de legende vluchtte zij vanuit Ierland naar Gheel in België om te ontkomen aan haar vader, een heidensch koning, die haar na den dood van zijn vrouw wilde huwen. Te Gheel stelde zij zich onder de hoede van den priester Gerebern. De vader bleef haar achtervolgen en liet beiden dooden. Daar ter plaatse bevinden zich twee steenen doodkisten uit de 7e of 8e eeuw, waarin aanvankelijk beider gebeente zou gerust hebben.
In de middeleeuwen was het in deze streken gewoonte een rooden tichelsteen uit dienzelfden tijd, waarop de naam Dymplma was aangebracht, krankzinnigen om den hals te hangen, terwijl een priester voor hen bad. Feestdag 15 Mei.
Voorstelling in de kunst: als koningsvrouwe met zwaard in de hand en duivel aan haar voet. Levensgeschiedenis op het Dymphna-altaar te Gheel.
Lit.: Janssens, Gheel in beeld en schrift (Antwerpen 1903). J. v. Rooij Dynamiek Muziekterm voor de sterktegraden en de onderlinge verhouding der tonen naar hun intensiteit. Hiertoe behooren dus niet alleen de aanwijzingen als forte (sterk), piano (zacht), crescendo (toenemen in kracht), enz., maar ook het zgn. agogisch accent en de gradueele verschillen in klanksterkte, die inhaerent zijn aan een goede phraseering. De dynamische teekens kwamen pas in de 1e helft der 18e eeuw in gebruik. de Klerk Dynamiet Dynamiet is de naam voor een groep van brisante springstoffen, die als hoofdbestanddeel nitroglycerine bevatten, dat door een andere stof is opgezogen. Nobel, die in 1866 dynamiet voor het eerst vervaardigde, gebruikte een mengsel van 70% nitroglycerine en 30% kiezelguhr. Men kent verschillende soorten d., verdeeld in de volgende hoofdklassen:
1° poedervormige dynamieten, onderverdeeld in
a) met chemische inactieve opzuigingsstof, dus bestaande uit nitroglycerine opgezogen in een stof, die niet aan de detonatie meewerkt. Hiertoe behoort het kiezelguhrdynamiet, dat echter wegens zijn geringe energie-ontwikkeling (25—30% doode ballast) en zijn groote gevoeligheid voor vocht nog slechts in bijzondere gevallen en in tropische landen wordt toegepast,
b) Met chemisch werkzame basis. Deze zgn. mengdynamieten met een gemiddelde samenstelling van 40% nitroglycerine, 45% natronsalpeter, 12% houtmeel en 3% carbonaten en vocht. Zij worden nagenoeg niet meer gebruikt.
2° Springgelatine, dat bestaat uit 92-93% nitroglycerine cn 8—7% collodiumwol. Dient hoofdzakelijk voor het laten springen van vaste of taaie gesteenten.
3° Gelatine-dynamieten, de belangrijkste groep, waarbij men de brisante werking van de springgelatine al naar gelang de behoefte heeft afgezwakt door toevoeging van salpeter, houtmeel, anorganische zouten, nitroverbindingen enz. Als voorbeeld van samenstelling volgt hier die van d. 2: 56—61% nitroglycerine, 4,5—9% nitrocellulose, 3—8% houtmeel, 0—4% nitroverbindingen van toluol, naphthaline of diphenylamine en 25—30% alkalinitraat en (of) kaliumperchloraat. Hoogeveen
Dynamisch accent → Accent. In de silbe onderscheidt men → eentoppig en → tweetoppig accent, en → sterken → zwakgesneden accent.
