Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Nachtboog, Nachtevening

betekenis & definitie

Elk hemellichaam schijnt door de dagelijksche wenteling der aarde een cirkel aan den hemelbol te beschrijven. Het deel van den cirkel, dat onder den horizon ligt, heet nachtboog. Nachtevening (equinox) noemt men het oogenblik, dat de dagen nachtboog van de zon even groot (= 180°) zijn.

Dit gebeurt op 21 Maart en 23 Sept. ongeveer. Op dat oogenblik is de nacht niet even lang als de dag, maar korter, omdat aan den horizon de refractie (straalbreking) door den dampkring een hemellichaam ruim 36' schijnt op te tillen. De schijnbare middellijn van de zon is ong. 32', dus als de zon juist onder zou zijn, als er geen dampkring was, is ze nu nog geheel zichtbaar.

De refractie verkort dus den nacht. De refractie in aanmerking genomen is de nacht op 62°N. breedte op: 18 Maart: 12 uur; 21 Juni (kortste nacht): 7 uur, 15 min; 25 Sept.: 12 uur; 22 Dec.: 16 u. 15 min (langste nacht).In Maastricht of Brussel is de midzomemacht 25 min. langer dan in Groningen; de midwinternacht is in Groningen 25 min. langer dan in Brussel of Maastricht. P. Bruna In de mythologie is de Nacht een godheid uit de Grieksch-Romeinsche wereld, moeder van Dood en Slaap en, althans volgens sommige dichters, van de Wraakgodinnen. In de kunst wordt de N. wel eens voorgesteld met haar kinderen, Dood en Slaap, in de armen. Over het algemeen is het moeilijk de N. in de beeldende kunst te identificeeren, daar, evenals de Maan en de Dageraad, zij het wagenspan met sluiers als attributen heeft. E.

De Waele In de Christelijke symboliek wordt de nacht weergeven door een man of vrouw, met een sluier over het hoofd; ook door een zwarte muts. In het Psalterium van Parijs (10e eeuw’) wordt de n. voorgesteld als een vrouw met sluier over het hoofd en naar beneden gerichte fakkel. Bekend is de n. van Michelangelo als slapende mannelijke figuur op de graftombe der Medici te Florence en die van Correggio te Dresden. p. Gerlachus