Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 16-10-2019

Naakt

betekenis & definitie

(Fr. nu; Ital. ignudo; Sp. desnudo; Eng. naked; D. Aktstudie).

Hieronder verstaat men in de beeldende kunst een studie naar een levend naakt model. In de Oud-Christelijke kunst werden naakt behandeld: Adam en Eva (Genesis van Weenen), Noë in de ark, Lot en zijn dochters, Isaac en Rebecca, Daniël in den Leeuwenkuil, e.a.; Christus als kind (Catac. van Priscilla), bij het doopsel (Ravenna); personificaties van Oceanus als rivieren enz., ook geniussen, Amor en Psyche enz.

Vooral sedert de Renaissance heeft het n. der Grieken en Romeinen opgang gemaakt (Michelangelo, Bernini, Dürer, Cranach, Rubens, Rembrandt), vnl. in de moderne tijden (David, Delacroix, Renoir, Manet, Rodin, Pechstein, Louis Corinth); in Ned. en België: Jan Sluyters, John Raedecker, Permeke e.a.Wat het teekenen e.d. naar naakt model betreft: naaktkunst is onnoodig materiaal voor de aesthetische vorming der jeugd, omdat de kledingskunst overvloediger en qualitatief beter materiaal voorlegt; ze is veelal verwerpelijk materiaal, daar de jeugd zich al te licht verliest in het sensueele. Naaktmodellen zijn bij ernstige artistenopleiding slechts onder bepaalde voorwaarden toelaatbaar. Schending van normaal schaamtegevoel dient steeds vermeden.

Lit.: Dict. d’archéol. (XII); P. Richter, Le nu dans l’art (Parijs 1929); A della Seta, Il nudo nell’arte (Milaan 1980); H. de Boer-W. Martin, Het N. in de moderne Holl. kunst (1919); Tijdschr. voor zielkunde en opvoedingsleer (1980). p.Gerlachus.