(philos.), tweede of afhankelijke of tusschenoorzaak. Elk schepsel bijv. is m. in Gods hand en elk werktuig of instrument een m. in de hand van den werkman (➝ Oorzaak). Elk schepsel is bijv. ook m. tot het einddoel, God; elk gebruiks- of nuttigheidsgoed m. tot een verder doel (➝ Finaliteit).
Het doel heiligt de middelen, in zooverre een in zich indifferent m. door een heilig doel ook geheiligd wordt; het beteekent echter geenszins, dat ongeoorloofde middelen mogen worden aangewend om een geoorloofd doel te bereiken.v.d. Berg.