Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Menschelijk opzicht

betekenis & definitie

of menschenvrees is een valsche vrees en schaamte voor het oordeel, den spot, het gepraat der menschen, waardoor men zich van het goede laat afhouden of zich laat verleiden tot woorden en werken, die in strijd zijn met plicht en geweten. Niet zelden spelen aangeboren en zelfs abnormale vreesachtigheid en schuwheid een groote rol, maar het valt niet te ontkennen, dat ook m. o. uit afkeurenswaardige zwakheid van karakter en lafheid, tot in de heiligste plichten toe, een al te algemeen verschijnsel is. Daarvan geldt het strenge woord van Christus: „wie zich schaamt over Mij en mijn woorden, over hem zal zich ook de Menschenzoon schamen” (Lc.9.26; cfr.

Mt.10.32; Mc.8.38). Het m. o. is een echt sociaal euvel, dat voor een goed deel verantwoordelijk is voor de ontkerstening der arbeidsmilieu’s, van het ontspannings- en gezelschapsleven en in het algemeen van heel het openbare leven. St.

Thomas bemerkt zeer menschkundig, dat de wortel van het kwaad zit in de wereldschgezindheid, de ongeordende liefde en achting voor de wereld in den pejoratieven zin van Schrift en Christelijke traditie. Het m. o. moet bestreden worden door opvoeding tot mannelijke eerlijkheid, karaktersterkte, zelfvertrouwen, zelfstandigheid en vreeze Gods.Lit.: St. Thomas, Summa Theol. (II II, 19, 3); Zimmermann S.J., Lehrb. der Aszetik (Freiburg i. Br. 21932, 611-615). Buys.