Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Lock-out

betekenis & definitie

Eng. benaming voor het stopzetten van ondernemingen door de werkgevers, als machtsmiddel tegenover de arbeiders. Dit niet in individueelen zin, maar als wapen in handen van werkgeversvereenigingen tegenover arbeidersvakbonden. De l. kan in zijn toepassing een verdedigend ofwel een aanvallend karakter hebben.

Hij kan ten doel hebben een staking te breken, ofwel de arbeidersvakbonden tot aanvaarding van bepaalde maatregelen inzake de arbeidsvoorwaarden te dwingen. Op voorbeeld van Engeland werd het strijdmiddel ook in Ned. toegepast, toen de vakbeweging der arbeiders in staat was een bedreiging met l. te weerstaan.De eerste werkgeversvereniging, die daaromtrent bepalingen in haar statuten opnam, was de Fabrikanten-Vereeniging in de katoenindustrie te Enschede. Onder de middelen, waarmede deze vereeniging (opgericht in 1891) haar doel wilde bereiken, werd de bepaling opgenomen, dat de leden gezamenlijk zouden optreden tegenover onrechtmatige eischen of handelingen van de werklieden. In de nadere uitwerking werd bepaald, dat de fabrieken der leden moesten worden stopgezet, wanneer een staking minstens 50 werklieden werkloos zou maken. Was bij een staking de opzeggingstermijn van 14 dagen in acht genomen, dan begon de stopzetting der fabrieken 8 weken na ingang der staking, wanneer althans, na een ingesteld onderzoek, de ledenvergadering der werkgevers besloot den door staking getroffen fabrikant te steunen. In dat geval werden de fabrieken in de 8e week 2 dagen stopgezet, in de 9e week 3, en in de 10e week 4 dagen. In deze 10e week werd door een volgende ledenvergadering beslist, of aan de stopzetting uitbreiding zou worden gegeven. Was echter de opzeggingstermijn niet in acht genomen, dan golden verscherpte bepalingen, en trad de stopzetting der fabrieken zonder nader beraad automatisch na de 4e week der staking in werking. Deze l. bepalingen zijn wel de strengste, welke in Ned. gelden, en ze zijn ook herhaaldelijk onverkort toegepast. Dit heeft aan de Twentsche textielfabrikanten de faam van onverbiddelijke hardheid bezorgd.

Kuiper.