Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Livrei

betekenis & definitie

Costuum van dienaren, veelal in de wapenkleuren van hun meester. De l. werd gedragen lang voordat in het leger de uniform voorkwam en was dus eeuwen lang de eenige geüniformeerde dracht, die men kende. Reeds in de M.E. is sprake van l. bij dienaren van edellieden en (even later) ook bij bedienden van het stadsbestuur, tot zelfs de stedelijke muzikanten.

Daarnaast hadden ook de overheidspersonen eener stad een ambtscostuum in de kleuren van het stedelijk wapen. Kenmerkend is sedert de 17e eeuw de neiging om in de l. oudere costuumvormen te bewaren. Zoo hadden de leden der vorstelijke lijfgarde in Frankrijk een l. met wijde, doorhakkelde broeken, zooals men in Duitschland in de 16e eeuw gedragen had (Pumphosen).In Ned. bleef tot in het einde der 17e eeuw in de l. het korte pofbroekje uit het einde der 16e eeuw in zwang. De pages der prinsen van Oranje hadden een in oranje-rood en blauw met een kort herauten jasje. Sedert de 19e eeuw is de l. geïnspireerd op het costuum der 18e e. (kuitbroek, soms ook witte pruik). Alleen aan het pauselijk hof heeft de l. bij dienaren en leden van de lijfwacht den vorm uit de 16e eeuw behouden.

v. Thienen.