Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Levering

betekenis & definitie

is de overdracht van de verkochte zaak in de macht en het bezit van den kooper. Het is de belangrijkste wijze van eigendomsverkrijging (➝ Eigendom). Ned. recht. Bij en door de l. (overdracht) gaat de eigendom over, doch slechts indien deze geschiedt ten gevolge van een rechtstitel van eigendomsovergang (bijv. koop of schenking) afkomstig van dengene, die gerechtigd was over den eigendom te beschikken (art. 639 B.W.).

Zulk een rechtstitel van eigendomsovergang wordt ook wel oorzaak van de l. genoemd. Vrij algemeen wordt aangenomen, dat indien de oorzaak achteraf nietig blijkt te zijn of vernietigbaar, de oorspr. eigenaar slechts een persoonlijke vordering heeft tot schadevergoeding voor het onverschuldigd geleverde. Vlg. deze opvatting staat de l. op zichzelf, los van de geldigheid der oorzaak (abstract stelsel).

Hiertegenover staat de meening, dat de l. en daarmede de eigendomsovergang afhankelijk is van de al dan niet geldigheid der oorzaak. Met de oorzaak valt dan de eigendomsovergang weg en het geleverde goed kan met een zakelijke actie worden teruggevorderd (causaal stelsel).Volgens art. 667 B.W. geschiedt de l. van roerende lichamelijke zaken door de enkele overgave door den eigenaar of in zijn naam verricht of door de sleutels van het gebouw, waarin die zaken zijn, over te geven. L. is niet noodig, indien de verkrijger de zaak reeds krachtens een anderen titel, bijv. huur of leen, onder zich heeft (brevi manu traditio). L. van schuldvorderingen op naam en andere onlichamelijke zaken geschiedt door middel van een authentieke of onderhandsche akte. Die overdracht werkt eerst tegen den schuldenaar vanaf de beteekening aan hem gedaan of nadat hij deze schriftelijk heeft erkend (➝ Cessie). De l. van schuldvorderingen aan toonder geschiedt door de overgave, die van schuldvorderingen aan order door de overgave en het endossement van het papier. Beteekening is hier niet noodig (art. 668 B.W.). Onroerende zaken worden overgedragen door de overschrijving van de transportakte in de daartoe bestemde registers (art. 671 B.W.). Deze overschrijving kan na faillietverklaring niet geldig meer geschieden (art. 35 F). Belg. recht. De l. moet geschieden binnen den tusschen partijen bedongen tijd en op de plaats, waar het verkochte goed zich tijdens den verkoop bevond, tenzij daaromtrent een andere overeenkomst werd getroffen. De l. geschiedt op verschillende wijzen, o.m. door wezenlijke afgifte; door overhandiging van de sleutels van de gebouwen, waarin de verkochte waar zich bevindt; door enkele toestemming der partijen; door afgifte van eigendomstitels of bescheiden (cognossementen, vrachtbrieven, cedels, enz.). De kosten van l. zijn in beginsel ten laste van den verkooper, die van afhaling moeten door den kooper gedragen worden. (B.W. art. 1604 vlg.).

In tegenstelling met de bepalingen van het Ned. Burg. Wetboek is in België de verkoop voltrokken door de overeenkomst van de partijen aangaande de de verkochte zaak en den prijs, zelfs al is de l. nog niet geschied (art. 1583). Levering in koopers keuze (handelsecon.). De kooper heeft het recht, om binnen een overeengekomen termijn levering te eischen op een tijdstip te zijner keuze. Hij moet hiervan bericht geven aan den verkooper, opdat deze tijdig maatregelen voor het vervoer kan nemen. Heeft de verkooper de keuze, dan spreekt men van levering in verkooperskeuze.

Leveringstijd. Deze is meestal in de koopcontracten vastgelegd. Is dit niet het geval, dan moet de verkooper dadelijk na het sluiten van de koopovereenkomst leveren. Naar het tijdstip van levering kan men onderscheiden: prompte levering en termijn-levering, d.i. levering na zekeren tijd. De beteekenis van prompt is in verschillende branches en op verschillende plaatsen niet dezelfde.