1° Andrew, Schotsch letterkundige en historicus. * 31 Maart 1844 te Selkirk, † 20 Juni 1912 te Bunchory, Aberdeenshire. Veelzijdig schrijver; stelde belang in de Schotsche gesch. en schreef o.a. John Knox and the Reformation (1905) en A Hist. of Scotland (1900-’07), maar gaf ook belangrijke studies uit over folklore en vergelijkende godsdienstgeschiedenis.
Hij schreef ook een zeer waardeerende geschiedenis van de H. Jeanne d’Arc. Toch is hij op philos. en godsd. gebied met voorzichtigheid te gebruiken.
L. was door en door romanticus, en dit verklaart zijn groot succes met kinderboeken: Blue Fairy Tale Book (1889). Onder zijn gedichten, alle in het lichtere genre, mogen genoemd worden Ballads and Lyrics of Old France (1872).2° Fritz, filmregisseur. * 5 Dec. 1890 te Weenen, woonde langen tijd in Duitschland; sinds het Hitler-regime uitgeweken naar het buitenland. L. is een der eerste zoekers naar de eigen expressiemogelijkheden der film. Na enkele pogingen van filmsymboliek („Der müde Tod”) zocht hij zijn heil in een smaakvolle compositie van het beeldvlak („Nibelungen”) of fantastische verbeeldingen („Metropolis” en „Frau im Mond”). Hierna zweeg L. een paar jaren om plotseling te voorschijn te komen met hartstochtelijke en directe filmuitingen („M” en „Het testament van Dr. Mabuse”), waaruit alle invloeden van schilderkunst en architectuur (L. was vroeger schilder en architect) verdwenen zijn.
v. Domburg.
3° Joannes, leider van de Evangelische beweging in Erfurt. * ca. 1488 te Erfurt, † 1548 aldaar. Hij verliet de orde der Augustijnen en werd een geestdriftig volgeling van Luther. In 1521 verscheen van hem een vertaling van het Mattheus-evangelie.
Lit.: H. J. J. Wachters, Luther (21930, 157-158).
4° Mattheus, kardinaal. * 1468 te Augsburg, † 30 Maart 1540 te Salzburg. Achtereenvolgens aartsbisschop van Gurk (1505), kardinaal (1512), aartsbisschop van Salzburg (1519), primaat van Duitschland (1529). Hij was een der invloedrijkste personen aan het hof van keizer Maximiliaan I en bewerkte de keuze van keizer Karel V. Tegen de Luth. predikanten en Wederdoopers trad hij streng op. Begunstiger van de Renaissance en het Humanisme.
Wachters.
