Moederstad der Unie van Zuid-Afrika (I 536 E8). Aantal inwoners in 1931 137234 Blanken en 114245 anderen.
Kaapstad was sinds de stichting tot 1910 zetel der regeering; na sluiting der Unie (1910) werd Pretoria de administratieve, Kaapstad de wetgevende hoofdstad. Ligging, omgeving en natuur zijn van onovertroffen schoonheid.Reeds meer dan dertig jaren vóór de stichting der Kaapkolonie (7 April 1652) onder Jan van Riebeek is de Kaap bezocht door Nederlandsche Oost-Indië-vaarders, die daar brieven achterlieten voor opvolgende schepen. De Heeren Zeventien der O. I. C. besloten tot de stichting om de volgende redenen: economisch: een ververschingsstation met groenten en vruchten en vleesch op den zeeweg Amsterdam—Batavia bespaarde de Compagnie vele menschenlevens; politiek en strategisch: als tegenzet tegen Engelsche pogingen om de oppermacht ter zee aan de Nederlanders te ontwringen; als vervanging van Sint-Helena, dat zijn belangrijkheid verloor, en als steunpunt van het Ned. gezag in het Zuidelijk halfrond.
De uitslag heeft de verwachtingen overtroffen en Kaapstad een anderhalve eeuw lang (en nu nog grootendeels) de toegangspoort gemaakt voor Nederlandsch Zuid-Afrika. Door voortdurend en rechtstreeksch verkeer met Nederland en Nederlandsch-Indië heeft Kaapstad, veel meer dan het binnenland, zijn Nederlandsche karakter behouden, nog merkbaar in taal en leefwijze, godsdienstig en kerkelijk leven der oude families, in den bouwstijl der oudere huizen en den aanleg der oude binnenstad.
Besselaar.
