Gnosis - (Gr. gnoosis = kennis) beteekent in het N. T. en vooral bij St.
Paulus de ware kennis van de geloofswaarheden. Bij Clemens van Alexandrië en Origenes wordt de beteekenis eenigszins gewijzigd.
De g. is voor hen de verdiepte, met de hulp der Gr. wijsbegeerte meer wetenschappelijk geformuleerde en gesystematiseerde geloofskennis. Al slaagden zij er niet altijd in de juiste formuleering van de geloofswaarheid te vinden of de juiste verhouding tusschen geloof en wijsbegeerte te omschrijven, toch bleef voor hen het geloof steeds het leidende beginsel.
Zoo onderscheidde hun g. zich van de Hellenistisch-syncretistische systemen, wier g. het diepste, tevens uit zich zelf verlossing brengende inzicht in de geheimenissen van God en de wereld zou geven. ➝ Gnosticisme; Hermetisme; Philo.Lit.: ➝ Gnosticisme. Bellon.
