1° onderafdeeling van de afdeeling Flores van het gewest Tiraor en Onderhoorigen.
2° Bestuurshoofdplaats van de afdeeling Flores, van de onderafd. Ende en van het radjaschap Ende; tevens havenplaats aan de Zuidkust van het eil. Flores, gelegen aan de prachtige Endebaai, een groote, open baai, omzoomd door een grillig kustbergland en den actieven vulkaan Ia en den uitgedoofden vulkaan Poei. Verder is Ende centrum van de bloeiende Floresmissie. Er bevindt zich de moderne kathedraal, gebouwd door mgr. Verstraelen. Verder de zgn. ambachtsschool, bevattende een volledig stel werkplaatsen, als drukkerij, zetterij, etserij, timmermanswerkplaats, smederij, horlogemakerij, boekbinderij, kleermakerij enz., alle geleid door de Broeders van Steil. Verder is er een schakelschool, een ziekenhuis, geleid door de zusters Dienaressen van den H. Geest.
De Endebevolking aan de kust bestaat uit vreemde elementen, veelal Mohammedaan, de bergbevolking is zuiver animistisch, voor zoover ze nog heiden zijn. Een groot deel is reeds bekeerd.
In de Endebaai ligt het eiland „Ende” gewoonlijk genoemd Poelau Ende of Noesa Ende. De eerste naam is Maleisch, de andere Endeneesch. Het eiland is bekend uit de missiegeschiedenis der middeleeuwen, toen de Dominicanen van Solor er een klooster met seminarie en kerk stichtten. De ruinen bestaan er nog van.
v.d. Windt.
