Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 05-06-2019

Donder

betekenis & definitie

is het geluid, dat den bliksem begeleidt. De d. van een nabijen bliksem is meestal kortdurend en knallend; die van een verwijderden bliksem, langdurend en bulderend.

Hij duurt somtijds ong. 30 sec. op het vlakke land, maar langer in de bergen (echo-verschijnsel). Hij wordt tot op een afstand van 15 km, maar zelden verder gehoord.

De d. wordt veroorzaakt door de luchttrillingen, welke worden voortgebracht door de plotselinge verwarming en uitzetting en de daaropvolgende snelle afkoeling en inkrimping van de lucht, langs den bliksemstraal. In den lagen dampkring is de voortplantingssnelheid van het geluid (= donder) gemiddeld 340 m per sec.

De afstand tusschen een waarnemer en een bliksemslag kan geschat worden uit de tijdsruimte, die tusschen het zien van den bliksem en het hooren van den donder verloopt: de afstand is 340 m voor elke tijdruimte van één sec. (De tijd, dien het licht noodig heeft om zich voort te planten, kan verwaarloosd worden.)