Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 05-06-2019

Dominant

betekenis & definitie

of overheerschend. 1° In de biologie, ➝Plantkunde. Zie ook ➝Dominantie.

2° In de muziek is de d. de vijfde trap van de diatonische toonladder en, naast de tonica (de 1e trap), de overheerschende in den toonaard. Men noemt dezen trap ook de boven-dominant, ter onderscheiding van de door omkeeringsprincipe verkregen onder-dominant, die op den 4en trap valt. Dominantsfunctie is echter ook op andere trappen dan den 5en mogelijk. de Klerk.

Bij het Gregoriaansch is de d. het dynamisch principe, de centraaltoon der melodie, waar alles om heen draait, waarheen de beweging gericht is, en vanwaar ze naar de rust terugkeert: het bewegingsmiddenpunt. ➝Gregoriaansch (sub: Modaliteit).

Bij de psalmodie, een onjuiste benaming voor den zgn. tenor, of recitatief gedeelte van een gezongen psalmvers. ➝Psalmodie. Bruning.