Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Dardanellen-kwestie

betekenis & definitie

Dardanellen-kwestie - de zich in de 19e eeuw voortdurend voordoende vraag of Turkije het recht bezat de Dardanellen te sluiten voor doorvaart van oorlogsschepen van andere mogendheden. Op het congres van Parijs (1856) en dat van Berlijn (1878) werd vastgesteld, dat geen oorlogsbodems de Dardanellen mochten passeeren dan bij bijzondere toestemming der Turksche regeering.

Bij het vredesverdrag van Lausanne (1923) veranderde het Dardanellen-statuut; thans mogen alle schepen, dus ook oorlogsschepen, de Dardanellen passeeren; slechts in geval van oorlog heeft de Turksche regeering het recht aan vijandige vloten doortocht te weigeren. De kust en de eilanden der Dardanellen zijn gedemilitariseerd. De Dardanellen staan onder controle der „Commission des Détroits” te Stamboel onder voorzitterschap van Turkije en waarin zitting hebben Frankrijk, Engeland, Italië, Japan, Bulgarije, Griekenland, Roemenië en Joego Slavië. SowjetRusland trad tot deze overeenkomst toe.

L i t.: Linn, Internationalisierung der Meeresengen (1930).

v. Son.