Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-04-2019

Caoutchouc-artikel

betekenis & definitie

Caoutchouc-artikel - noemt men het bij de herziening van de Ned. Grondwet in 1887 aangenomen artikel 80 betreffende het kiesrecht.

Dit artikel vordert voor de toekenning van het kiesrecht: door de kieswet te bepalen „kenteekenen van geschiktheid en maatschappelijken welstand”. Men was het er nl. over eens, dat de census een hoogst gebrekkige maatstaf was voor het toekennen van kiesrecht (tot dan toe mochten zij kiezen, die tusschen 20 en 160 gld. aan directe belastingen betaalden). Omtrent de vraag, wat er voor in de plaats moest komen, ontstond een heftige strijd, die ten slotte eindigde in een compromis, dat eenerzijds tegemoet kwam aan de opvatting van hen, die in de Grondwet waarborgen verlangden tegen algemeen kiesrecht, anderzijds aan de meening van hen, die de regeling van het kiesrecht wilden overlaten aan den wetgever en van meening waren, dat de Grondwet in deze den wetgever de vrije hand moest laten. Dit compromis (dat geen gelukkige en finale oplossing is gebleken) werd vastgelegd in bovengenoemd artikel 80, dat den wetgever wel grenzen stelt, maar deze grenzen in zoo vage en elastische termen (vandaar caoutchouc-artikel!) aangeeft, dat het den wetgever toch een zeer groote vrijheid laat.