Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-04-2019

Bruno van keulen

betekenis & definitie

Bruno van keulen - Heilige en Ordestichter; * ca. 1035, ✝ 1101. Feestdag 6 October.

De H. Bruno werd te Keulen geboren uit een aanzienlijke familie. Volgens de overlevering was dit het geslacht Hartenfaust. Op jeugdigen leeftijd zond men hem op de toenmaals beroemde Domschool te Reims. Waarschijnlijk is hij omstreeks 1049 voor verdere studie naar Parijs gegaan. Omstreeks 1055 is hij teruggekeerd naar Keulen en werd aldaar kanunnik van Sint Cunibert. Na zich hier door zijn ijver en vroomheid te hebben onderscheiden is B. als docent naar Reims teruggekeerd, waar hij ook kanunnik werd.

Onder zijn leerlingen telde hij den lateren paus Urbanus II en den lateren bisschop van Grenoble, den H. Hugo. Met groote kracht is hij in deze jaren opgetreden tegen simonie en ketterij. Een onwettige aartsbisschop moest dientengevolge heengaan. Men wilde hem zelf in 1082 tot aartsbisschop verheffen; B. onttrok zich hieraan en ontving te Molesme het kloosterhabijt uit handen van den H. Robertus. Na vervolgens nog te Sèche-Fontaine te hebben vertoefd, verlangde hij vurig naar grootere eenzaamheid.

In 1084 begaf hij zich op aanwijzing van den bisschop van Grenoble met zes gezellen naar het woeste gebergte in Dauphiné, waar de grondslag werd gelegd van de Grande Chartreuse en van de Kartuizerorde. De jonge nederzetting leefde hier in een uiterst strenge monastieke tucht. In 1090 ontbood Urbanus II hem naar Rome, om den H. Stoel met raad en daad bij te staan. Op het einde van dat jaar kwam hij in Calabrië, waar hij een tweede klooster stichtte en in 1101 overleed.

Werken: De commentaren op de brieven van Sint Paulus en op de Psalmen, die hij heeft nagelaten, zijn laatstelijk door de Kartuizers van Parkminster (Partridge Green, Sussex) opnieuw in druk gegeven. Voorts zijn er nog preeken van B. bewaard. — Lit.: Vie de S. Bruno par un religieux de la Grande Chartreuse (1898); A. Vacant, Dictionnaire de Théol. Cath. (II 1923 kol. 2274-2317 ; art. „Chartreux” van S. Autore).

Schollens.

Voorstelling in de kunst: B., de Kartuizer, met over de borst gekruiste armen (Houdon) of staande op den wereldbol (Hollar). Bij Rosweijden draagt hij een doodshoofd en een vlammend kruis, terwijl op den grond mijter en bisschopsstaf liggen. Wierix geeft hem een olijftak in de hand, waarin de Christus aan zijn kruis. De meest bekende voorstelling uit zijn leven is: in extase voor het H. Sacrament. Heijer.