Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 21-03-2019

Atelier

betekenis & definitie

Atelier - Werkplaats, inzonderheid voor de uitoefening van vakken van kunst en kunstnijverheid, bijv. atelier voor schilder, beeldhouwer, architect. Ook wordt gesproken van mode-atelier, enz. Vereischten zijn: voldoende ruimte, doelmatige ligging en verlichting, waarvoor meestal Noorderlicht wordt gekozen. De opleiding van veel kunstenaars vindt nog steeds plaats in het atelier van den meester, wiens werk een eigen karakter bezitten kan, waaruit de herkomst kan blijken. Thunnissen Ateliers nationaux Nationale werkplaatsen, 28 Febr. 1848 bevolen door het Voorloopig Bewind in Frankrijk ter werkverschaffing aan de talrijke werkloozen, en staande onder leiding van Emile Thomas te Parijs; aangenomen arbeiders werden in brigades ingedeeld; de nationale werkplaatsen werden in het leven geroepen om de „sociale ateliers”, in den zin van Louis Blanc, welke deel uitmaakten van de productie-associatie met staatsvoorschotten en die onder leiding van den staat zouden komen, onmogelijk te maken; vruchtbaar werk hebben de nationale werkplaatsen niet opgeleverd. Integendeel werden zij broeinesten van luiheid en brachten den staat op hooge kosten, zoodat ze spoedig opgeheven werden.

Lit.: E. Thomas, Histoire des ateliers nationaux (Parijs 1848); Quack, Socialisten, personen en stelsels (III, 385—387). M. Verhoeven Fabula Atellana De naam van dit letterkundig genre,dat van Etruskischen oorsprong is, is ontleend aan het Oscische stadje Atella. De kluchten, die hier populair waren, vonden omstreeks 100 v. Chr. ingang in de Romeinsche letterkunde door het werk van de dichters Novius en L. Pomponius. Do handeling der f. A. was meestal ontleend aan het dagelijksch leven van het gewone volk, en de realistische schildering hiervan was het eenige doel.

De dragers der handeling waren over het algemeen aan vier karakterrollen gebonden; hun namen waren Maccus, Pappus, Bucco en Dossennus. Hierbij kwam de grappenmaker Sannio. Uitbeelding en taal dezer kluchten waren uiterst plat. In Caesar’s tijd wordt de f. A. verdrongen door den mimus, die geen tooneelmaskers gebruikt en waarin de vrouwenrollen door vrouwen gespeeld worden.

v. d. Pol Atelostomata Zie Echinodermata.