Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

RECHTVAARDIGING

betekenis & definitie

(letterlijke vertaling van het Gr. dikaiosis, Lat.: justificatio) is een nieuwtestamentisch woord, dat vooral door Paulus wordt gebruikt en dan nog bij voorkeur in polemische passages, als hij het genadekarakter van de ware gerechtigheid tegenover de farizeïsche eigengerechtigheid vindiceert. Omdat de mens in zonde geboren wordt in ongerechtigheid - en zichzelf niet kan verlossen, moet God zelf ingrijpen.

Dit ingrijpen Gods noemt men rechtvaardigen en de handeling zelf rechtvaardiging. Met een beroep op Paulus, die in verband met de rechtvaardiging herhaaldelijk spreekt van „toerekenen” en die tevens het genadekarakter sterk beklemtoont, kwam de Reformatie tot de zgn. forensische rechtvaardiging door het geloof alleen.

Zij ziet de rechtvaardiging meer als een daad van God dan als een toestand van de mens. God treedt binnen in onze zondige sfeer.

Hij komt in ons wonen en rekent ons de zonde niet meer toe ter wille van Christus. De katholieke leer ziet de rechtvaardiging ook als een daad van God, maar leert, dat daardoor de toestand van de mens zelf ook metterdaad verandert.

Dit verklaart ook waarom het katholieke spraakgebruik liever spreekt van rechtvaardig matting dan van rechtvaardiging. zie Genade, Gerechtigheid, Toerekening. j. v. D.