noemt de Bijbel de heldhaftige personen, die in de tijd na de inbezitneming van het land onder Josuë tot aan de tijd der koningen, een periode die men wel Israels ijzeren eeuw heeft genoemd, het volk leiding gaven. De naam rechter duidt aan, dat zij zowel „bevrijders” als „rechtsprekers” waren.
In de volgorde waarin de Bijbel hun optreden verhaalt volgen hier hun namen: Othniël, Ehoed, Sjamgar, Debora, Gedeon, Tola, Jaïr, Jephte, Ibsan, Elon, Abdon, Samson en Eli. Hun optreden (uitgezonderd dat van Eli) staat beschreven in het Boek der Rechters, maar het blijkt duidelijk, dat de schrijver van dit boek over veel minder exact-historische gegevens kon beschikken dan bijv. de auteurs van Josuë en Koningen.
Hij kende van de ene rechter veel meer, reeds in omloop bestaande, verhalen dan van de andere. Het meest opvallend is wel de zgn.
Samsoncyclus (hfdst. 13-16). De bedoeling van de schrijver was in de allereerste plaats religieus en men vindt dan ook steevast het volgende schema aangehouden bij elk der rechters: het volle valt door afgoderij van Jahweh af; het wordt daarvoor gestraft door de overheersing van een ander volk; het keert zich tot Jahweh en roept om verlossing; Jahweh redt door het roepen van een rechter.
Als auteur van dit boek noemt men wel Samuel of een van diens tijdgenoten; anderen voelen meer voor de tijd van Esdras (zie kaart Palestina, Oudtestamentisch). j. V.
D.
