Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

MALEBRANCHE, Nicolas

betekenis & definitie

(1638-1715), Frans christelijk wijsgeer en theoloog, is vóór alles lid van het Oratorium, waar de invloed van Augustinus en het theocentrisme van kardinaal de Bérulle levend was. Hieruit kan men zowel zijn occasionalisme als zijn zgn. ontologisme verklaren.

Hij gaat in zijn wijsbegeerte uit van het,,Ik”, dat hij met Descartes in een extreem dualisme van ziel en lichaam verdeelt. Voor de samenwerking tussen beide neemt hij zijn toevlucht tot God.

Deze laat de handelingen van ziel en lichaam harmonisch verlopen in twee evenwijdige series, zonder mogelijkheid van interactie, louter door zijn gelijkschakelen (occasionalisme). De materiële dingen kennen wij volgens hem, doordat wij ze naar hun wezen schouwen in God (ontologisme).

Wij kennen dan slechts de essentie der dingen, terwijl de existentie door middel van het „sentiment” (belangrijk element in zijn leer) of de zintuiglijke waarneming ons gegeven wordt. Ook het „Ik” wordt in zijn existentie door het sentiment waargenomen.

De Godskennis is half-intuïtief, halfdiscursief, ongeveer in de trant van een ontologisch Godsbewijs. J.

H. N.