Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

MAAN

betekenis & definitie

neemt in verschillende religies een belangrijke plaats in. De wisseling der maanperioden wordt bijv. met de vernieuwing van het leven in verband gebracht.

Het verschijnsel der menstruatie scheen ook een zeker parallellisme tussen het leven der maan en dat der mensen te suggereren. Al hetgeen verband houdt met vruchtbaarheid en sexueel leven dient daarom bij wassende maan verricht te worden, terwijl omgekeerd het duistere werk van bijv. toverij het best gelukken zal bij afnemende maan.In de Bijbel (Gen. 1 : 14-19) wordt de maan als louter schepsel tegenover de Schepper geplaatst. Haar verduistering is een onheilspellend teken van Gods toorn op de dag van het laatste gericht (Joël 4 ; 15; Marc. 13 : 24; Matth. 24 : 29). Soms is daarbij sprake van een verandering van de maan in bloed (Joël 2 : 31; Hand. 2 : 20; Openb. 6 : 12). Bij het herstel van Jerusalem zal de maan echter schitteren als de zon (Is. 30 : 26) en in de heilige stad, waarvan in Openb. 21 ; 23 sprake is, zal het schijnsel van zon of maan niet langer nodig zijn, omdat het Lam de hemelse stad zal verlichten.

De verering van de maan wordt in het O.T. als afgoderij verboden (Deut. 4 : 19; 17 : 3). De profeten protesteren ook tegen de „nieuwemaansdagen” (Is. i : 14). Intussen is herhaaldelijk sprake van feesten en maaltijden bij de intrede van de nieuwe maan (1 Sam. 20 : 5-24; 2 Kon. 4 : 23 e.a.). In latere tijden was het volgens de Misjna gebruik op de Olijfberg bij de aanvang van een nieuwe maan vuursignalen te geven, wanneer het Sanhedrin de verschijning van de nieuwe maan geconstateerd had en had verklaard: ,,de nieuwe maan is gewijd”. In Lev. 23 : 24 en Num. 29 : 1 is ook sprake van de viering van de nieuwe maan van de zevende maand als een rustdag en jubeldag. De datum van het Paasfeest hangt nog altijd samen met de eerste volle maan van de lente. Overigens is de christelijke liturgie gebaseerd op de week - en niet op de maandcycli.

„De maan verkondigt ons het Christus-mysterie” (Ambrosius). De ware zon, die Christus is, verlicht immers de donkere aarde door de milde en moederlijke bemiddeling van Luna: de Kerk, of haar prototype: Maria. G. s./j.w.