is die taalkunst, die rechtstreeks de ontroering van het gemoed vertolkt. Dit geschiedt in lied, ode, dithyrambe, hymne, elegie; indirect in satire en epigram.
Naar de aard der gevoelens onderscheidt men wel natuur- en liefdesliederen, vaderlandse en religieuze lyriek. Een geliefkoosde vorm van bezonnen lyriek is het sonnet.
De rechtstreekse uiting van het gevoel geschiedt allereerst door het rhythme; dit draagt de stemmingsverwante voorstellingen, gebonden in hun klankgebaren, dat zijn de woorden, zelf weer opgenomen in het grote verband der syntactische uitdrukkingsvormen. Lyriek is het zingen der ziel over de eigen ervaring.
Het werkelijkheidsbeeld wordt losgemaakt van zijn gebondenheid aan tijd en plaats en vergeestelijkt tot symbool. De taal wordt er in gehanteerd niet tot logisch betoog, of tot brede epische schildering, maar tot vluchtige evocatieve aanduiding.
De klank- en gevoelswaarde der woorden oefenen een magische werking uit. De inhoud van een zuiver lyrisch gedicht is meestal een gemeenplaats: morgenstemming, lente, liefde, geluk, leven, worden, of: avond, herfst, afscheid, leed,dood, vergankelijkheid.
Vandaar ook, dat elk belangrijk lyrisch gedicht religieus is; het richt de diepste aandacht van de lezer op de gronden van het bestaan en wijst hem op het raadsel der menselijke gemoedsbeweging: het nimmer ophoudende stromen van tijd en leven: waar vandaan ? waarheen? j. G.
B./G. SM.
