Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

FETISJISME

betekenis & definitie

is afgeleid van het Portugese woord feitiço, dat teruggaat op het Latijnse woord factitius en betekent: kunstig gemaakt. Het fetisjisme werd als godsdienstig verschijnsel bekend door studies van Miss M.

H. Kingsley over de negers van West-Afrika.Het woord fetisj liet zich hanteren ter aanduiding van allerlei heilige voorwerpen of objecten van verering. Tegenwoordig gebruikt men het zelfs voor allerlei ideeën, die de mensen in hun verdwazing aanhangen, of voor talismans en amuletten, waarvan bijgelovige naturen geluk verwachten. A. Comte en H. Spencer hebben dit overdrachtelijk gebruik in de hand gewerkt door het fetisjisme op te nemen in hun wijsbegeerte. In de strikte zin van het woord is een fetisj een of ander voorwerp, dat met bovennatuurlijke kracht geladen wordt gedacht en dat daarom aan de bezitter, een enkeling, een familie, een clan, een stad geluk brengt.

Het heil van Troje hing af van het palladium; in Rome werd de lans van Mars vereerd. Bij primitieve volken ontstaat de fetisj doordat men bij een belangrijke onderneming het eerste het beste voorwerp, een stuk hout, een steen, een schelp kiest als de god, die succes zal verschaffen.

c. j. B.