is de naam van een profeet, naar wie het Bijbelboek, dat zijn woorden bevat, is genoemd. Hij wordt naast Isaias en Jeremias gerekend tot de grote profeten.
Hij stamde uit een priesterlijk geslacht en werd in 597 v. Chr. met andere aanzienlijken uit Jerusalem door Nabuchodonosor naar Babylon in ballingschap weggevoerd.
Van hieruit volgde hij de gebeurtenissen in zijn vaderstad met grote belangstelling en hij begeleidde die met zijn profetieën. Zijn stijl kenmerkt zich door wijdlopigheid, zijn visioenen worden aanduidenderwijs ververhaald, er treedt een bemiddelende gestalte op, die hun betekenis moet verklaren.
Zo is de vorm van zijn profetieën een overgang naar de apocalyptiek, die dan ook allerlei beelden aan hem ontleend heeft, zoals dat van de eindstrijd tegen Gog (38-39). Hij bewaarde de ballingen in Babylon voor syncretisme en assimilatie, leerde een individuele verantwoordelijkheid en bereidde de herbouw van de joodse staat na de ballingschap voor.
Hoewel hij geen spoedige bevrijding verwachtte, zag hij toch in verre toekomst een nationaal herstel (33-37, waarin het visioen van de doodsbeenderen) en maakte hij het bestek van een nieuwe tempel met gedetailleerde bijzonderheden (40-43). M. A. B.
