Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

DALMATIEK

betekenis & definitie

is het opperkleed van de diaken tijdens de mis (behalve op boetedagen); door de bisschoppen wordt zij onder het kazuifel gedragen. De uitvoering is thans veelal gelijk aan die van de tuniek der subdiakens; oorspronkelijk waren de mouwen van de dalmatiek echter wijder.

Meestal zijn in de lengte van de dalmatiek, zowel aan voor als achterzijde, twee evenwijdig lopende banden aangebracht, dikwijls onder of boven met dwarsbanden of sierstukken daartussen. De dalmatiek, van de burgerlijke kleding overgenomen, werd reeds vroegtijdig te Rome door paus en diakens gedragen; sinds de 9de eeuw is zij in het Westen het gewone opperkleed der diakens.

Sedert de late Middeleeuwen komen materiaal en kleur, die tot dan toe altijd wit was, overeen met die van het door de priester gedragen kazuifel. Naar haar vorm komt de dalmatiek overeen met het in de Oosterse Kerken gedragen sticharion.c. A. B.