is een rituele ingreep, die men bij primitieve volkeren in Afrika, Amerika en Australië nu nog aantreft, niet echter bij de Indogermanen en Mongolen. Zij bestaat gewoonlijk in het wegnemen van de voorhuid van het mannelijk geslachtsorgaan en wordt soms ook bij vrouwen toegepast.
Het doel er van kan niet alleen maar uit hygiënische motieven verklaard worden, vooral niet, omdat de besnijdenis vaak verbonden wordt met bepaalde ceremonies, die bij het bereiken van de manbaarheid plaats vonden. De Israëlieten hebben de besnijdenis wellicht vanuit Egypte leren kennen.
Zij voeren haar als rite terug op Gods bevel aan Abraham (Gen. 17 : 9-14) en zien in de besnijdenis hét teken waardoor men bij het uitverkoren volk wordt ingelijfd. Israël kent niet de besnijdenis in de puberteit, maar die welke plaats vindt op de achtste dag na de geboorte, waarbij het kind tevens zijn naam ontvangt (Luc. 1 : 59).
Het Christendom heeft de besnijdenis door een nieuwe inlijvingsrite vervangen, want sindsdien treedt men toe tot het volk Gods, het nieuwe Israël, door het doopsel. In het begin van de Kerk wilden joodse bekeerlingen wel de besnijdenis als noodzakelijk blijven toepassen, maar vooral Paulus heeft daartegen fel geageerd (Rom. 4 : 12, Gal. 2 : 2, 5 : 6), en het eerste concilie van Jerusalem trok één lijn met hem (Hand. 15 : 1-20).
Het geloof in Jesus, de besnijdenis in de geest, maakt de lichamelijke besnijdenis overbodig (Kol. 2:11). j. v. D.
