Jules Grandgagnage

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 20-08-2021

Serendipiteit

betekenis & definitie

Serendipiteit is iets vinden zonder het te zoeken, en daar ook de waarde van in te zien. Het is meer bepaald het vermogen om waardevolle of aangename dingen te vinden waar niet naar gezocht wordt. Om een toevalstreffer op waarde te kunnen schatten zijn immers ook inzicht en ervaring nodig. Deze gave om bij toeval gelukkige ontdekkingen te doen wordt vaak gezien als als een kenmerk van de creatieve wetenschapper.

De term 'serendipiteit' komt uit het Engels ('serendipity'), en is terug te voeren op de Engelse schrijver Horace Walpole (1717-1797): in een brief aan een goede vriend in 1754 benoemde hij een gelukkige vondst met een woord uit de titel van een vertaald Perzisch sprookje 'The Three Princes of Serendip' dat hij als kind had gelezen. Serendip is een oude Perzische naam voor Sri Lanka. De drie hoofdpersonen van het sprookje hebben het speciale vermogen om het onzichtbare te vinden, en op basis van slimme observaties slagen ze erin om door deductie en synthese feiten met elkaar te verbinden waarmee ze niet direct in contact waren geweest.

VOORBEELDEN
Twee van de grootste ontdekkingen van de 20e eeuw, de röntgenstralen en de penicilline, werden gedaan door aandacht te besteden aan toevalligheden en onverwachte resultaten tijdens laboratoriumexperimenten. Andere voorbeelden: Newton herkende de zwaartekracht door fruit dat van de boom viel, en Charles Goodyear ontdekte gevulkaniseerd rubber omdat hij per ongeluk zwavel en rubber op een hete plaat plaatste. Kosmische achtergrondstraling werd door serendipiteit ontdekt door Arno Penzias en Robert Wilson en zij ontvingen er een Nobelprijs voor.