Jules Grandgagnage

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 22-09-2018

Intertekstualiteit

betekenis & definitie

Uit het Frans: "intertextualité". Een term die sinds 1966 binnen de literatuurwetenschap in gebruik is. Intertekstualiteit is de manier waarop met name literaire teksten naar andere literaire teksten verwijzen en deze beïnvloeden. De auteur kan dit bewust of onbewust doen. De grens met plagiaat is niet altijd even duidelijk.

Intertekstualiteit is een literair instrument waarmee de schrijver een onderlinge relatie tussen teksten creëert met de bedoeling de betekenis van zijn eigen tekst te verdiepen. Door expliciet of impliciet te refereren aan andere teksten doet de schrijver een beroep op de eruditie en culturele bagage van de lezer voor een rijkere interpretatie van zijn eigen tekst.

Intertekstualiteit heeft per definitie niets te maken met plagiaat. De auteur maakt (meestal) bewust gebruik van toespelingen, citaten en verwijzingen, parodieën en imitaties. Verschillende auteurs die werden verdacht van plagiaat verdedigden zich tegen deze beschuldiging door een beroep te doen op de intertekstualiteit van hun werken.

Intertekstualiteit werpt een belangrijke vraag op over literatuur: kan een tekst wel beschouwd worden als geïsoleerd, of moeten we eveneens kijken naar de relatie met andere teksten? Voor postmodernisten bestaat een tekst nooit ofte nimmer in isolement, omdat literatuur alleen kan worden gecreëerd door gebruik te maken van reeds bestaand materiaal. Intertekstualiteit is volgens hen dus onvermijdelijk.

Behalve in literatuur wordt het ook bij andere teksten gebruikt om te onderzoeken welke thema's ze bijvoorbeeld gemeen hebben of op welke gemeenschappelijke bronnen ze steunen.