Jules Grandgagnage

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 08-04-2020

Hekserij

betekenis & definitie

Hekserij is een vorm van tovenarij, een magische manipulatie van de natuur waarbij de heks of tovenaar beroep doet op bovennatuurlijke krachten zoals hulpvaardige geesten, dieren (in het Engels 'familiars' genoemd) of andere wezens.

De benaming "heks" heeft in verschillende culturen en tijden verschillende betekenissen. Sommige samenlevingen beschouwen een heks als een persoon met bovennatuurlijke krachten, maar in het westen beoordeelde men in het verleden zo iemand als een gewone persoon die er bewust voor had gekozen om een heks te worden. Ook wordt er soms onderscheid gemaakt tussen goede en slechte hekserij, waarbij de goede heks de gemeenschap tegen kwade krachten beschermt.

Het begrip wordt in Europa vaak als synoniem voor "wicca" opgevat, maar dit laatste verwijst dan weer uitsluitend naar een variant van hekserij die pas in de 20e eeuw is ontstaan. Ook het begrip "sjamaan" is niet zonder meer gelijk te stellen aan 'heks'. Zo heeft een sjamaan vooral een genezende functie binnen de samenleving en geniet een veel hogere status dan een heks.

Er bestaat dus geen eenduidige definitie van wat hekserij is of wat een heks is. Eén ding is zeker: de uitbeelding van de heks in de westerse literatuur, theater en film heeft weinig of niets te maken met het fenomeen van de heks in vroegere of nu nog bestaande samenlevingen. Over de mogelijke oorzaken van de Europese heksenvervolgingen vanaf 1450 verschillen historici nogal van mening. Vast staat dat in Europa na de publicatie van de "Heksenhamer", een vijftiende-eeuws handboek voor de heksenjacht, een nieuw beeld van de heks ontstond, als afvallige van God en vereerder van de duivel.