('ste:n) v. (...kolen) kool, zwarte brandbare delfstof die zo hard is als steen en in lagen onder de oppervlakte van de aarde voorkomt : ontginnen, branden, stoken; wordt uit de mijnen opgedolven; stukken -; magere, vette -; blader-, schilfer-, vezelsteenkool; blanke of witte -, drijfkracht van stromend of vallend water. Enc. De steenkolen zijn van plantaardige afkomst en ontstaan door verkoling van geweldige massa’s moerasplanten als varens, schubbomen, zegeibomen enz.
Reeds in de oudheid werd steenkool in China opgegraven. Drie eeuwen vóór Kristus werd ze als brandstof gebruikt in het Nabije Oosten en in Griekenland, waar THEOPHRASTES, een vriend van Aristoteles, er een boek over schreef.
In 54 v. K. stookte men steenkolen in Engeland.
Volgens de annalen van de oude abdij Rolduk (gem. Kerkrade) werden reeds in 1113 in het gebied, dat thans Nederlands-Limburg is, steenkolen ontgonnen, terwijl anderen beweren dat de Luikenaars, het eerst op het Westeuropese kontinent, kolen hebben opgedolven.
Lang vóór de komst der blanken in Amerika, kenden de Indianen steenkolenvuren. Toen, omstreeks 1800, steenkool van Pottsville in Pensylvanië naar Philadelphia werd vervoerd, was ze nog zeer onzuiver, maar een halve eeuw later waren er al stoommachines in het mijnwezen ingevoerd en in 1867 gebruikte men in Engeland, pneumatische boormachines.
Als energiebron heeft de steenkool de ijzerindustrie sinds de XIXde eeuw grootgemaakt. De wereldvoorraad aan steenkool is zeer groot; tot 2000 m diepte wordt hij geschat op ruim 4 500 000 miljoen ton, waarvan ± de helft in Amerika, ¼ in Azië en ⅙ in Europa.
Van de Europese voorraad bevindt zich ⅓ in Groot-Brittannië en ongeveer zo veel in Duitsland.
Ook onder de oceanen liggen geweldige schatten aan steenkool verborgen.
Naast warmte, kracht en gaslicht, levert de steenkool een groot aantal produkten. Onder de meest bekende zijp te noemen : kooks, teer, kreosoot, benzol, kleurstoffen, pek, paraffine, oliën, kunsthars, waterstof, acetyleen, alkohol, celluloide, springstoffen, ammoniak, sacharine, benzine, zeep enz.
