('laipnits) (Gottfried Wilhelm von) Duits wiskundige en wijsgeer, ° 1646 te Leipzig, bibliotekaris en historiograaf van de hertog van Hannover, 1700 president van de door hem gestichte Akademie der Wetenschappen te Berlijn, † 1716 te Hannover. Met Newton uitvinder der differentiaalrekening.
Zijn wijsgerig stelsel is de monadenleer. Het heelal is de vereniging van een oneindig aantal zelfstandige werkzame monaden d. i. krachten die alleen verschillen in de graad van duidelijkheid van hun voorstellingen. De stof heeft slechts onduidelijke, de mens zowel verwarde als meer heldere, God, de oneindige oermonade, slechts heldere voorstellingen. De orde in de wereld is te verklaren door de geprestabileerde harmonie, waardoor de monaden in onvermijdelijke noodwendigheid (determinisme) tot één doel samenwerken. De bestaande wereld aanvaardt Leibniz als de beste onder de mogelijke (optimisme).
