Jos van der Maesen

Prof. Plant Taxonomy em.Wageningen Univ. Naturalis

Gepubliceerd op 16-04-2015

Kekererwten

betekenis & definitie

Kekererwten of kekers zijn een soort peulvruchten die in het Latijn sinds Romeinse tijden Cicer heten.

De C van Cicer wordt uitgesproken met de S-klank, maar omdat sommigen voor de C een K uitspreken, wordt dat Kiker. Daar komt het Nederlandse Keker of Kikker, en Kikkererwt vandaan. Keker en kikkererwt zijn allebei dus heel oude klankafleidingen van het Latijn. In het Duits is de naam Kichererbse geworden, in het Frans Pois Chiche, dus weer van Cicer afgeleid, en in het Engels werd het eerst Chiche, toen Chich-pea, en nu is het al een eeuw lang vooral chickpea.

Meestal vinden we in oude Nederlandse boeken het woord keker of kekererwt, want ofschoon de naam kikkererwt de kopers niet afschrikt, blijft het een vreemde associatie met de amfibie kikker. Na de gewone erwt (Pisum sativum) en de boon (Phaseolus vulgaris) met hun vele verschijningsvormen is de kekererwt (Cicer arietinum) in productie het derde peulvruchtgewas in de wereld. Vooral in India worden de meeste geteeld, wel 70%. Sinds ongeveer 1970 zijn kekererwten, zoals zoveel meer exotische etenswaren, populair geworden in Nederland. Met hun hoog eiwitgehalte dragen kekers veel bij aan een gezond diëet, vooral van vegetariërs.

De soortstoevoeging (het soortepitheton) arietinum komt van aries, ram, want de erwt met zijn speciale gehoekte vorm en snaveltje lijkt wel wat op een ramskop. Die naam wordt al door Dodonaeus in zijn Cruydtboeck (de derde editie is uit 1608) genoemd, maar zal dus best nog veel ouder zijn. De Romeinen kookten al kekers. De wijsgeer Cicero schijnt aan zijn naam gekomen te zijn door een (keker)erwtvormige wrat op zijn neus!